จานเฟืองท้ายหรือระบบชุดเฟืองมีความสำคัญอย่างมากต่อรถบรรทุก
แล้วส่วนประกอบของระบบเฟืองนี้คืออะไร? มีกลไกการทำงานอย่างไร?
ทำไมรถบรรทุกที่เป็นรถขับเคลื่อนล้อหลังจำเป็นต้องใส่ใจเป็นพิเศษ มาหาคำตอบไปด้วยกัน
ทำความรู้จักกับระบบเฟือง
เฟือง (Gear) มีลักษณะรูปร่างที่กลมแบนเป็นแผ่นคล้ายกับจาน ส่วนขอบปลายเป็นแฉก
บางคนจึงเรียกจนติดปากว่าจานเฟือง กลไกการทำงานของเฟืองนั้นจะเป็นไปในลักษณะการทำงานประสานกันของเฟือง 2
ตัว โดยเฟืองตัวแรกจะประกบกับเฟืองตัวที่ 2
เมื่อเกิดการหมุนจากเฟืองตัวแรกฟันเฟืองก็จะเกิดแรงหมุนและผลักให้เฟืองตัวที่ 2 ขยับหมุนตาม
แต่เป็นการหมุนไปในทิศทางตรงกันข้าม ซี่งนั่นทำให้เกิดระบบส่งกำลังหรือการทดเกียร์ให้ง่าย
เพิ่มความเร็วได้และลดแรงหน่วงลงในการขับขี่นั่นเอง
ในระบบเฟืองท้ายของรถบรรทุกนั้นไม่ได้มีแค่กลไกการทำงานของจานเฟือง 2 ตัวเท่านั้น
แต่ประกอบไปด้วยเฟืองหลายตัวและหลายลักษณะทั้ง เฟืองขับหรือเดือยหมูเป็นเฟืองต้น
เฟืองจานหรือบายศรีเป็นเฟืองตาม เฟืองข้าง ดอกจอก ตลับลูกปืน ฯลฯ
และอุปกรณ์แต่ละชิ้นจะทำงานประสานเชื่อมโยงกันเป็นชุดเดียว ที่เราเรียกกันว่า ชุดเฟืองท้าย (differential)
ความสำคัญและการดูแลรักษา
- ความสำคัญของระบบเฟืองท้าย
เป็นระบบส่งกำลังให้รถขับเคลื่อนล้อหลัง –
กลไกการทำงานของชุดเฟืองท้ายจะเป็นประโยชน์มากต่อระบบการส่งกำลังของรถบรรทุก
โดยจะมีการส่งกำลังจากส่วนเพลากลางของรถไปเปลี่ยนการหมุนของเพลาท้าย
ทำให้เกิดระบบการส่งกำลังและทดเกียร์ที่ดีขึ้น - ช่วยให้ล้อเกิดสมดุลเวลาเข้าโค้ง ในช่วงที่รถเลี้ยวเข้าโค้งนั้นกลไกการหมุนของล้อทางด้านขวาและซ้ายจะหมุนรอบแบบเท่ากันโดยธรรมชาติ ซึ่งการหมุนรอบของล้อที่เท่ากันนี้สำหรับรถบรรทุกแล้วถือว่าไม่ใช่สิ่งที่ดีเพราะจะทำให้รถเสียสมดุล และรถบรรทุกมักจะต้องมีการบรรทุกหนักอยู่แล้ว หลายครั้งที่รถต้องติดหล่มติดโคลน
การหมุนส่งกำลังของล้อซ้ายและขวาควรจะต่างกันเพื่อสร้างสมดุลให้กับรถ
เพื่อไม่ให้รถลื่นไถลรถบรรทุกจึงจำเป็นที่จะต้องมีการติดตั้งชุดเฟืองท้ายเสริมเข้าไปเพื่อให้จานเฟืองแ
ต่ละแบบช่วยปรับอัตราการหมุนของล้อ ทั้งซ้ายและขวาให้ต่างกัน จนเกิดความสมดุลในการขับขี่
การดูแลและยืดอายุการใช้งานระบบเฟืองของรถบรรทุก
- ตรวจสอบสภาพและระดับน้ำมันของชุดเฟืองท้าย อาจใช้นิ้วจุ่มตรวจสอบเพื่อวัดระดับจากช่องเติมก็ได้
ซึ่งระดับน้ำมันของชุดเฟืองท้ายที่เหมาะสมไม่ควรต่ำเกิน 5 มม. จากนั้นให้ตรวจเช็คการรั่วซึม
อาจวัดจากสายตาที่มองเห็น และทางที่ดีควรมีการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันชุดเฟืองทุก 1 ปี หรือ 20,000 กม. - เลือกใช้น้ำมันหล่อลื่นที่ถูกต้อง น้ำมันหล่อลื่นที่จะไม่ทำให้จานเฟืองสึกหรอนั้น
ควรมีค่าความหนืดอยู่ที่ SAE 90
จานเฟืองและระบบชุดเฟืองท้ายทั้งหมดจึงนับเป็นอุปกรณ์ชิ้นสำคัญสำหรับรถบรรทุกขนาดกลางและขนาดใหญ่ที่มีการขับเคลื่อนล้อหลัง เพราะอาจส่งผลต่อความปลอดภัยรวมถึงสมรรถนะในการขับขี่ได้ ดังนั้น ผู้ขับขี่จึงไม่ควรมองข้ามในเรื่องนี้ เพื่อให้การขับขี่เป็นไปอย่างราบรื่นนั่นเอง
